Ekajat?, godin met pit

Ze had altijd al iets met pittige goden. Jezus aan het kruis of de hindoe godin Kali doen meer met Geertje Couwenbergh dan vrolijke dikke Boeddha’s bij de afhaalchinees. Maar nergens komt zij zo aan haar pittige-goden-trekken als in het Tibetaans Boeddhisme.

Neem nu Ekajat?. Ze heeft één hoofd en twee armen, maar soms ook twaalf hoofden en vierentwintig armen, afhankelijk van haar gemoedstoestand. Ekajat? heeft één oog, één scherpe tand en één borst. In haar rechterhand zwaait ze een verstijft lijk rond en in haar linkerhand knijpt ze een uitgerukt hart samen. Om haar nek pronkt een ketting van menselijke schedels. Ze wordt omringd door wolken en vlammen. Ze spreekt oorverdovend schel en haar ene oog kookt als ze je aankijkt. Onder haar voeten verplettert ze een lichaam.

Zelfbescherming
Niet echt een typetje dat je ’s avonds laat op straat tegen wilt komen, toch? En laat dát nu precies de bedoeling zijn van Ekajat?. Ze behoort namelijk tot de beschermers, een groep godheden die je o.a. in veel Tibetaans boeddhistische tradities tegenkomt. De taak van deze beschermers is om je wakker te schudden en te houden. Ze beschermen je eigenlijk tegen jezelf. Tegen je neiging tot agressie, onvriendelijkheid en alle andere manieren waarop je uitplugt van het huidige moment. En daarom is het goed dat ze er een beetje, eh, ongebruikelijk uitzien. 

Een leraar legde me de rol van Ekajat? (en haar collega-godheden) als volgt uit: ze zijn een verklede versie van het deel van je geest dat jou wakker maakt. Je geest is namelijk nogal abstract en vormloos. En net zoals we liever kijken naar CSI krimi’s en baby-momma-drama op MTV dan naar, zeg, de wolken in de lucht, kunnen we dat deel beter pittig aankleden dan in een braaf H&M’etje. Entrée Ekajat?.

Ego-crusher
Als Ekajat? eenmaal je aandacht te pakken heeft dan kun je naar de diepere betekenis van haar “toornige” voorkomen kijken. Zo symboliseert het feit dat ze van alles één heeft – één oog, één tand, één borst- haar besef van de non-dualiteit van alle verschijnselen. Het hart dat ze heeft uitgerukt is dat van zelfgerechtigheid. Het lijk dat ze rondzwiert stimuleert het inzien dat vasthouden aan je tijdelijke lichaam zinloos is. De schedels in haar ketting en kroon symboliseren wat er over is van ego, nadat ze het bloed ervan heeft opgedronken. Het lichaam dat ze vertrapt onder haar voeten is ook een symbool van het ego. Ze mag met recht een ego-crusher genoemd worden.

Ballen
‘Allemaal leuk en aardig,’ hoor ik je denken, ‘maar wat heeft bloed drinken en harten van zelfgerechtigheid uitrukken nu precies te maken met míjn leven? I’m a lover, not a fighter!’ Ik snap het. Volgens mij gaat de essentie van een beschermer als Ekajat? dan ook over energie. De energie die ze losmaakt bij haar aanzien, de energie de je nodig hebt om je agressieve patronen te doorbreken, maar ook de energie die je daardoor kríjgt. Uiteindelijk word je door genadeloos te zijn naar je eigen compassieloze kanten, genadeloos compassievol. Onverbiddelijk zachtmoedig. Maar dat vereist wél ballen. Die kant in ons vertegenwoordigt miss Ekajat?.

Het wordt gezegd dat de beschermers ingrijpen in je dagelijks leven wanneer je aandacht verslapt of wanneer je hardvochtig wordt. Heel simpel gezegd is het stoten van je teen een teken dat je niet wakker bent. Een hate-mail van een collega is misschien een teken dat je je niet het meest tactvol hebt gedragen. In de Tibetaanse tradities wordt er dan gesproken dat dit de beschermers in actie zijn. Ze schudden je wakker.
Screensaver

Ik moet zeggen dat dit idee aardig beklijft bij mij. Ik vind het een diepzinnig (en zelfs glamoureus) idee dat Ekajat? ingrijpt wanneer ik over mijn eigen benen struikel of een lompe opmerking maak en spijt krijg. Het aankleden van het wakker-schuddende deel van mijn geest geeft pit. Ik krijg er zin in om wakker te zijn en te blijven. Om schedeltjes bloed van onwetendheid en agressie te drinken. Intuïtief stel ik Ekajat? eens in de zoveel tijd in als screensaver van mijn computer of telefoon –gebieden in mijn leven die altijd wel wat wakker schudden kunnen gebruiken.

Je kunt het overwegen. De volgende keer dat je karretjes botst in de supermarkt of een glas wortelsap omgooit over de jas van een goede vriendin, denk dan ‘hé, Ekajat?!’ Tijd om wakker te worden.
Saillant detail: Ekajat?  zit op Facebook!