Lucia Rijker en de acht wereldse winden

Vriendschappen, familie, boosheid, obstakels, roem en liefde. Al deze thema’s komen aan bod in het boek Bokser en boeddhist, geschreven door een van de meest succesvolle vrouwelijke boksers ter wereld: Lucia Rijker en filmmaker George Schouten. Sanne Wurzer sprak de mediterende bokser over nog een thema: geluk. 

Ik moest er even flink achteraan mailen, maar, zoals Lucia zelf ook al zei: ‘de aanhouder wint’. Zo kwam het dat ik met Lucia Rijker aan de lijn hing,  om haar te interviewen over geluk.  Ik besloot om maar gelijk met de deur in huis te vallen. ‘Wat betekent geluk voor jou?’ 

Acht winden
Het blijft even stil aan de andere kant van de lijn. Het is bijna hoorbaar dat Lucia diep nadenkt. Dan antwoordt ze vastberaden: ‘Dat ik lekker in mijn lijf zit. Gelukkig zijn is voor mij heel fysiek. En als ik lekker in mijn lijf zit, dan kan ik alles aan. Dan ben ik onbuigzaam in wat de boeddhisten de acht  wereldse winden noemen.’ Dat zijn: voorspoed & verval, genot & lijden, eer & schande en lof & kritiek. (red.)

De mens laat zich vaak leiden door gehechtheid aan voorspoed, eer, lof en genot, of juist door zijn afkeer van verval, schande, kritiek en lijden. Als ik lekker in mijn vel zit, dan begrijp ik het leven. Ik kan dan de moeilijke dingen die gebeuren ook beter een plek geven. Bijvoorbeeld: iemand nagelt me aan de schandpaal. Roept dingen over mij die niet waar zijn. Als ik me goed voel, laat ik me daar niet door van de wijs brengen; ik ken zelf de waarheid en weet wie ik ben. Wat anderen ook zeggen. Maar het blijft altijd een uitdaging om in die acht winden overeind te blijven. Twee van de winden die ik zelf lastig vind, zijn lof en kritiek. In mijn bokscarrière was het een uitdaging om niet arrogant of trots te worden door alle lof die ik kreeg. Maar ook als iemand juist kritisch is over mijn prestaties vind ik dat weleens moeilijk. Wat ik dan doe is me de vraag stellen of het een wijs iemand is die de kritiek uit. Moet ik er waarde aan hechten? Of is het gewoon iemand die graag kritiek stort over alles wat hij tegenkomt? Dat helpt me de kritiek te relativeren. Andere momenten waarop ik geluk ervaar, is als ik de stilte in mezelf ervaar. Momenten van meditatie. 

Is wat je ervaart als geluk in de loop der tijd veranderd?
Ja, want ik ben zelf veranderd. Mijn kennis en wijsheid zijn in de jaren gegroeid. Ik blijf me met de combinatie van  topsport en de dagelijkse beoefening van het Nichiren  boeddhistische  steeds verder  verdiepen. En ook door het maken van verbinding tussen mijn lichaam en hart. Vroeger zocht ik geluk in externe dingen, zoals waardering van anderen en prestaties. Nu is dat minder.

Hoe zorg je dat je gelukkig bent?
Ik denk dat je jezelf moet blijven zuiveren en onderhouden. De manier waarop je dat doet is voor iedereen verschillend. De een moet veel sporten om zich goed te voelen en te zorgen dat hij op gewicht blijft, een ander mediteert. Ik heb zelf ook diverse oefeningen die weer bij mij passen. Chanten onder andere. Maar over mijn oefeningen geef ik hele workshops, als ik daarover begin, praten we morgenochtend nog!  

Als ik aan iemand die jou goed kent vraag: 
Hoe kan ik aan Lucia zien dat ze gelukkig is?’ wat zou diegene dan antwoorden? Lucia roept: ‘Oh dat komt goed uit. Mijn zus is hier.  Rinia, er is een vraag voor je!’ Ik krijg  Rinia aan de lijn en haar antwoord luidt: ‘Dan gaat ze zingen en fluiten en stralen. Ze zingt dan heel hard op straat.’

Heeft je bokscarrière bijgedragen aan je levensgeluk?
Zeker! Ik had mijn vechtsportcarrière nodig voor mijn bewustwording. Het was mijn voertuig naar geluk. Als je kiest uit te blinken en je combineert dat met verdieping, dan kom je heel ver. Als je die verdieping niet toevoegt, blijf je hangen op het niveau van kennis en in de honger naar status en geld. Ik wil waarde toevoegen voor mezelf en anderen. En wat ‘waarde toevoegen’ precies is, is voor iedereen weer anders. De een kan een heel commercieel programma neerzetten op de buis en daar heel voldaan over zijn. Ik wil anderen inspireren en motiveren.

Hoe past boksen in je boeddhistische levensstijl?
Het hele leven is boeddhisme. Dat sluit niets uit, ook boksen niet. Ik heb in de ring veel geleerd en van het boeddhisme ook. Mijn dharma is lesgeven. Ik gaf laatst twee workshops: een bokstraining en een spirituele workshop. Ze verschillen, maar zijn toch hetzelfde. Want het resultaat is dat mensen geïnspireerd, met meer inzicht in zichzelf en meer rust naar huis gaan. In de ene gaat het om timing, techniek, snelheid, energetisch ontladen, aanvoelen en vernieuwen. Bij de andere om het aha-moment creëren, transformeren, bewegen, los durven laten en contact maken met je lichaam en emoties. Maar het maakt uiteindelijk niet uit welke je doet, het effect is hetzelfde. 

Acht wereldse winden
Lucia Rijker beoefent het Nichiren Daishonin boeddhisme. Meer over de acht winden lees je hier. Het principe van de acht wereldse winden is afkomstig uit de Lokavipatti Sutta. 

Zenboeddhist Jan Bor stelt dat er volgens Boeddha een uitweg is uit het lijden, maar dat dit een lang, zwaar en moeizaam proces is: namelijk het achtvoudige pad. Hoe zie jij dit? 
Als je je met een bepaald concept verbindt, wordt het je realiteit. Ik kies niet een van die bestaande concepten, maar maak door de jaren heen mijn eigen concept. In het begin heb je daar hulp bij nodig, later niet meer. Als je bijvoorbeeld veel overgewicht hebt, kun je meestal niet zelf een dieet samenstellen en dit volhouden. Daar heb je de hulp van een diëtist en een trainer bij nodig. Zodra je op gewicht begint te komen, kom je weer meer in balans. Dan kom je terug bij jezelf. Als je dan vertrouwt dat je zelf verder kunt, dat je zelf kunt  aanvoelen wat je lichaam nodig heeft, ook qua eten,  dan heb je het dieet niet meer nodig, dan kun je het alleen. 

Kan een mens zonder lijden zijn?
Er zijn mensen die dat nastreven, danwel leven. Maar ik kan niet met zekerheid stellen of het klopt, omdat ik niet in hun harten kan kijken. Het ligt er ook aan wat de definitie van lijden is. Pijn is er en zal er altijd zijn. Als ik bijvoorbeeld mijn knie stoot, dan plak ik er een pleister op en laat ik het rustig overgaan. Maar als ik vasthoud aan hoe vervelend het is dat ik mijn knie heb gestoten en me verzet tegen de gevolgen ervan, dan wordt het lijden. En dat is een keuze; het hoeft niet. De weerstand tegen de pijn veroorzaakt de grootste pijn. En ook de gehechtheid aan dingen. Als je leert dingen een plaats te geven, ze te begrijpen en accepteren, dan heb je dat lijden niet. Wel de pijn en het verdriet, maar niet het lijden. Ik kies er bewust voor me over te geven aan dat wat is, dat wat gebeurt. Zodra ik ‘loslaat’ wordt de pijn al direct minder. Ik geef het de tijd en dan gaat de pijn vanzelf voorbij. 

Hoe kun je pijn volgens jou het beste draaglijk maken?
Dat is heel persoonlijk. Voor de atheïst is dit misschien het rationaliseren, proberen rationeel te begrijpen waarom dingen gaan zoals ze gaan. Voor anderen is dat weer bidden of chanten, of spirituele boeken lezen om bijvoorbeeld de dood te begrijpen. En soms is het ook gewoon een rouwproces uitzitten. Maar wat je tijdens dat rouwproces doet, bepaalt wel of pijn lijden wordt. Je kunt in die tijd beter constructieve activiteiten doen zoals bewegen, je creatief uiten of erover praten met mensen die gelijke ervaringen hebben, dan je isoleren en gaan zitten roken of drinken en piekeren. 

Abraham Hicks stelt dat je leven een afspiegeling is van je overheersende gedachten. En dat je emoties je laten zien welke richting je op gaat. Wat denk je hiervan, ook in het licht van het achtvoudige pad? Zou het misschien ook minder zwaar en lang kunnen zijn om geluk te vinden?
Met dat eerste gedeelte ben ik het helemaal eens. Maar dat tweede deel over emoties; ik weet het niet. Ik heb me niet in deze theorie verdiept, maar ik geloof dat het een truc is die je toe kunt passen om je goed te voelen. En als je veel destructieve gedachten hebt, is dat goed. Ik ken een vrouw die veel met deze theorie bezig is en een bepaalde keuze maakt voor zichzelf, waarbij ze haar kind bijna niet meer ziet, die aan de andere kant van het land zit. De vrouw kan  deze methode toepassen, waardoor ze bij die keuze geen negatieve gevoelens heeft.  Het kind kent die methode niet, maar nam door de situatie ook geen ruimte om haar emoties (het missen van haar moeder) te uiten. In mijn ogen onderdrukte ze die. Ik denk dat een kind kwetsbaar is. Misschien doet iemand zoiets om haar geweten te controleren. Ik respecteer ieders  keuze, maar ik denk zelf dat het beter is de emoties erover gewoon toe te laten. Emoties zijn goed. Durf die aan te gaan, te voelen en te verkennen. Als je jezelf de tijd geeft de situatie accepteren zoals die is, je te ontdoen van gehechtheid  en kennis over de feiten juist kunt toevoegen, dan krijg je daar nieuwe inzichten van en kun je de situatie beter een plek geven. 

Bekijk deze en andere documentaires met Lucia Rijker

Bokser en Boeddhist 
Door Lucia Rijker en George Schouten
ISBN: 9021554089
Uitgever: Kosmos