Documentaire: Moeders zijn ook dochters

Bekijk aflevering 1 online >>

Bekijk aflevering 2 online >>

Sarahs moeder leeft al zeventien jaar niet meer, maar de invloed van haar moeder speelt nog altijd een rol in haar leven. “Je moeder is je eerste en misschien wel grootste leermeester”, zegt Nazmiye Oral daarover.  “Ze is de persoon die het meeste indruk op je maakt, waar je niet aan kan ontkomen… ze is de grond waar je vandaan komt.”

Over de impact en betekenis van de relatie tussen moeders en dochters gaat deze documentaire van Alexander Oey en Sarah Marijnissen.

Startpunt van het tweeluik is de periode nadat Sarah haar relatie na 29 jaar verbreekt. Hoe heeft de band met haar moeder Sarah als kind heeft gevormd? En hoe beïnvloedt dat haar vermogen tot intieme relaties?

De relatie met onze moeder is misschien wel de meest vanzelfsprekende en complexe relatie in ons leven. Aan haar danken we ons leven en van haar aandacht en liefde zijn we afhankelijk om uit te groeien tot een gezonde volwassene. Maar wat als de moeder zelf behoeftig is? In onze cultuur leeft het idee dat een moeder perfect moet zijn. Er is weinig aandacht voor de tekorten die moeders vroeger zelf ervoeren. En daarmee ook voor de mogelijke gevolgen van die tekorten, zoals emotionele bezetting of verwaarlozing van hun dochter.

Dit soort ouder-kind dynamieken bemoeilijken het losmakingsproces van de dochter: zij trekt zich het lot van de moeder aan en wil dat verlichten. Het kind neemt de verantwoordelijkheid van haar over of zoekt als volwassen vrouw compensatie voor de ervaren tekorten uit de jeugd bij een partner en haar omgeving. Deze onbewuste patronen maken het op eigen benen staan en aangaan van volwassen relaties lastig.

De documentaire laat zien hoe belangrijk het is dat dochters hun moeder in haar realiteit leren zien en omarmen.

Aan de hand van herinneringen, foto’s en videobeelden van Sarahs moeder (uit twee eerder gemaakte films) onderzoekt ze de dynamiek tussen moeder en dochter. Hoe kan ze na haar scheiding de regie over haar (emotionele) leven weer herpakken? Met die vraag in het achterhoofd gaat Sarah in gesprek met andere dochters die net als zij de urgentie voelden om het beeld dat ze als kind over hun moeder hebben gevormd bij te stellen vanuit een volwassen blik.

In het eerste deel van deze tweeluik spreekt ze hierover met theatermaker en schrijver Nazmiye Oral.

In de publieke ruimte van het theater ging zij het liefdesgevecht aan met haar moeder. Jarenlang hield Nazmiye haar moeder op afstand door gevoelens van woede die ze jegens haar had. Nazmiye en haar familie toerden twee jaar rond (tot aan New York). Is het beeld van haar moeder gaan verschuiven? Heeft deze nauwe samenwerking haar relatie met haar moeder veranderd?

Ook bezoekt Sarah coach en familie-/organisatie-opsteller Els van Steijn. Zij werkt met de metafoor van ‘De fontein’, die het hele biologische familiesysteem voedt, mits je op je plek staat. Ze schreef hierover het boek ‘De fontein. Vind je plek’. Wat gebeurt er met je wanneer je niet op je plek staat?

In 2023 verscheen het vervolg op dit tweeluik, waarin dezelfde makers dit keer op zoek gaan naar de impact van de dochter-vader relatie. Lees ook meer over Dochters en Vaders.

• Herhaling: zondag 19 maart 2023 (deel 1) en zondag 26 maart 2023 (deel 2), rond 15:25 uur bij de De Boeddhistische Blik|KRO-NCRV op NPO2.
• Het vervolg op dit tweeluik onderzoekt de band tussen dochters en vaders. Lees meer over: Dochters en Vaders (2023)
• Vragen of opmerkingen over deze uitzending? Je kan terecht bij het Klant Contact Centrum van KRO-NCRV: E: info@kro-ncrv.nl
• Lees ook dit interview met boeddhist en psycholoog Linda Graham, over ‘familiekarma’.
• Of bekijk de documentaire over de invloed van familierelaties: ‘If mama ain’t happy, nobody’s happy’.