Interview Thupten Jinpa

Zo betreedt Thupten Jinpa sinds enkele jaren ook het podium om lezingen te geven over compassie. En hij schreef en vertaalde verscheidene boeken, waaronder zijn nieuwste boek Compassie voor beginners. Daarnaast is Jinpa adjunct-professor aan de School of Religious Studies van McGill University, Montreal. Bodhi legde hem vier vragen voor over het belang van compassie en hoe we dit kunnen integreren in ons dagelijks leven.

Waarom is het belangrijk om compassie te beoefenen?

“In het dagelijks leven helpt het beoefenen van compassie ons om te leven vanuit vriendelijkheid. Compassie en vriendelijkheid zijn aangeboren kwaliteiten, maar we besteden er te weinig aandacht aan en zien de waarde er niet voldoende van in. Wanneer we dat wel doen en we voeden deze kwaliteiten, door ze actief toe te passen in ons dagelijks leven, kan dat ons leven totaal veranderen. We zullen anders naar onszelf kijken en behandelen onszelf met meer vriendelijkheid en zelfcompassie. Maar we oordelen ook minder over anderen, waarmee we ruimte geven aan meer begrip en compassie. We verbeteren daarmee niet alleen de relatie met onszelf, maar ook met anderen. Het verandert de kwaliteit van onze relatie met onszelf, met anderen en de wereld om ons heen.

Door de wereld te benaderen met een open hart voelen we ons ons minder angstig en wantrouwend ten aanzien van anderen. Hierdoor ervaren we ook minder stress. Zoals Zijne Heiligheid de Dalai Lama zegt: de eerste persoon die profiteert van jouw beoefening dat ben jij zelf. Of anderen er ook de vruchten van plukken hangt niet alleen van jouzelf af, maar van vele andere factoren. Maar als het om jezelf gaat, dan is het compassievol omgaan met anderen al genoeg om je beter te gaan voelen.”

In hoeverre verschilt de boeddhistische visie op compassie van die in het Westen?

“Als je kijkt naar de definitie van compassie, dan is er nauwelijks een verschil tussen de boeddhistische opvatting en de westerse. Of het nu gaat om wetenschappelijke instituten, of spirituele tradities zoals het Christendom. Boeddhistische en westerse spirituele tradities zijn het erover eens: compassie gaat over onze reactie op de pijn of de behoefte van anderen. Het bestaat uit: 1) het waarnemen van de pijn of behoefte van de ander, 2) het ervaren van empathie met de situatie van de ander, 3) het voelen van een behoefte, zoals het willen veranderen van de situatie. Deze drie elementen komen ook steeds terug in het toenemende aantal wetenschappelijke onderzoeken naar compassie. Ik denk dus dat er geen grote verschillen bestaan tussen de manier waarop boeddhisten en westerlingen tegen compassie aankijken. Dit suggereert dat compassie op een fundamentele manier deel uitmaakt van ons mens zijn.”

Uw Mandala app bevat wijsheid, lezingen en geleide meditaties. Welk inzicht heeft de meeste impact gehad op uw eigen leven?

“Ik ben erg enthousiast over de Mandala app, omdat het een groot publiek toegang geeft tot de kern van de boeddhistische leer, gecombineerd met inzichten uit de hedendaagse psychologie. De bedoeling van de app is dat we de meest waardevolle inzichten en beoefeningen beschikbaar maken die voortkomen uit de huidige dialoog tussen boeddhisme en de moderne wetenschap.
De insteek van de app is praktisch van aard, zodat je de materie gemakkelijk kunt toepassen in je eigen dagelijks leven. Dit zodat je bewuster in het leven kunt staan, meer vreugde kan vinden in je leven en gezonde relaties kunt creëren met je dierbaren.

Mijn drijfveer om deze app te helpen ontwikkelen is dat ik graag wil dat iedereen de waarde kan ervaren van dat verhoogde bewustzijn, of je nu religieus bent, of niet. Het inzicht waar ik persoonlijk het meest aan heb gehad gaat over de sleutel voor een gelukkig leven: bewust in het leven staan. Dit bereik je door een combinatie van leven met aandacht, gewaar zijn en leven vanuit wijsheid die is gegrond in compassie. Door dat inzicht te omarmen en toe te passen in ons leven worden we zelf gelukkiger, én dragen we bij aan een positief klimaat waarin ook anderen meer geluk kunnen ervaren. Een win-win situatie voor iedereen.”

Kunt u een paar simpele oefeningen geven voor het trainen van (zelf)compassie?

“Gebruikers van de app kunnen een aantal dingen uitproberen. Zo bevat de app een aantal korte lezingen over het belang van meer zelfcompassie en de noodzaak om onze mindset te veranderen.

In hedendaagse samenlevingen heerst een veelal competitieve cultuur, waardoor mensen hun gevoel van eigenwaarde baseren op hun prestaties in de buitenwereld. We ontwikkelen daarmee geen intrinsieke eigenwaarde, en zijn we vaak niet erg vriendelijk maar vooral erg streng voor onszelf. Dat omlaaghalen van jezelf is erg ongezond en emotioneel uitputtend op de lange termijn. Wie werkelijk gemotiveerd is om meer zelfcompassie te ontwikkelen zal meer moeten doen dan een paar korte oefeningen te doen. Dat vraagt om een diepere vorm van reflecteren op de manier waarop je gevoel van eigenwaarde tot nu toe tot stand is gekomen. Maar de app kan je zeker helpen bij de eerste stappen. Praktisch gezegd kun je beginnen met het ontwikkelen van meer zelfcompassie door dit bewust onderdeel te laten uitmaken van je dagelijkse intenties. Zo biedt de app geleide meditaties waarmee je compassie en vriendelijkheid onderdeel maakt van je dagelijkse routine.

Gaandeweg hopen we binnen de app meer uitgebreide ‘stap-voor-stap cursussen aan te bieden over onderwerpen als compassie, zelfcompassie en mindfulness.

Een andere eenvoudige tip: ga bij de eerstvolgende keer dat je het moeilijk hebt eens met je aandacht naar de dialogen in je hoofd. En kijk of je de verhalen die je jezelf vertelt kunt veranderen, door begrip te hebben voor jezelf en vriendelijk naar jezelf te zijn. Een andere tip is om jezelf aan het begin van de dag bewust voor te nemen: “vandaag zal ik vriendelijk zijn voor mezelf, wat deze dag ook zal brengen”. Probeer dit een aantal dagen achter elkaar en je zult al een verandering waarnemen.

In het begin moeten we ons zelf er steeds aan herinneren, maar op den duur wordt het beoefenen van compassie meer spontaan en vreugdevol. Je ziet dat ook aan de Dalai Lama, die niet alleen compassievol is, maar ook erg vrolijk. Wanneer we ons ertoe zetten, hebben we allemaal de potentie om zo te zijn.”

Winactie dalai lama
Wil jij Geshe Thupten Jinpa graag zien spreken in de Ahoy, tijdens het bezoek van de dalai lama, op zondag 16 september?
Bestel dan hier je ticket

Titelbeeld: Festival of Faiths