David Claerbout, het echte beeld

Claerbout wil conventies over beeld ‘ondermijnen’. Hij trekt de authenticiteit van beelden in twijfel. Ook al is een beeld documentair gemaakt, het laat volgens hem niet persé zien wat er echt gebeurd is. Met zijn uiterst trage video/computerinstallaties gaat de kunstenaar tegen alles in wat de huidige beeldcultuur domineert: snelheid, oppervlakkigheid en vechtend om aandacht. Zo zien we hoe Claerbout met werken als ‘The Close’ en ‘Bird Cage’ de toeschouwer bewust maakt van hoe hij/zij/hen het beeld invult; met een geconditioneerde blik die door herinneringen, ervaringen en culturele afspraken is gekleurd.

Documentairemaker Alexander Oey volgt aan de hand van een nieuwsfoto van vluchtelingen die de grens tussen de USA en Mexico proberen over te steken, Claerbouts denkproces: hoe hij die met andere ogen bekijkt, en ‘aan de hiërarchie van beelden laat ontsnappen’.

Tastbare tijd

Claerbout laat zien hoe hij in een van zijn werken de tijd tastbaar heeft willen maken. Zo laat hij bijvoorbeeld met een computeranimatie zien hoe het historisch zwaar beladen Olympisch stadion in Berlijn in duizend jaar tijd zal worden overwoekerd door bomen en planten. Maar het verval gaat zo langzaam dat een museumbezoeker het onmogelijk geheel kan waarnemen, en slechts kan gissen hoe het stadion eruitzien zal zien als het half is ingestort en is overwoekerd door onkruid en struiken. Claerbout speelt met de verwachting en roept een besef van tijd op, die voorbij een mensenleven gaat.

We maken mee hoe Claerbout tijdens zijn bezoek in de openbare bibliotheek en bij wandelingen in het park ideeën opdoet. Vervolgens werkt hij met zijn team die ideeën uit. Het leidt tot een oeuvre met een climaxloze verstilling die de kijker met zijn eigen honger naar piekervaringen confronteert.

---

• Regie: Alexander Oey
• David Claerbout, het echte beeld is te zien op 28 april 2024 om 15.25 uur op NPO2.
• De documentaire wordt uitgezonden bij De Boeddhistische Blik|KRO-NCRV op NPO2.
• Vragen of opmerkingen over deze uitzending? Je kan terecht bij het Klant Contact Centrum van KRO-NCRV: E: info@kro-ncrv.nl