Stilte in de stad

Cultuur

Kitty Arends 10 april 2015 · 6 min. leestijd

Stadsmens of niet, bijna iedereen snakt weleens naar een beetje groen, stilte of gewoon een bankje. Bodhitv bekijkt vier verborgen plekjes in Nederland én België door de ogen van een bezoeker.

Middenin het zakendistrict van Amsterdam, de Zuidas, ligt een groene oase verborgen. Het is de enige Chinese Penjing tuin in Nederland, een verzameling miniatuurlandschappen. Tussen de bedrijven door vinden bankmedewerkers hier rust, net als de ziekenhuispatiënten van het VU ziekenhuis en de studenten van de Vrije Universiteit. Filmmaakster Marleen van der Werf maakte hierover de BOS-documentaire Zentuin in de Zuidas, die wordt uitgezonden op zondag 19 april. En passant maakt zij kennis met de bezoekers van deze tuin. Waarom komen zij hier? Waar dwalen hun gedachten naar af, terwijl zij de miniaturen bewonderen?

Wat maakt een stadstuin of parkje nou speciaal? Bodhitv ging op zoek naar andere verborgen oases en hun bezoekers in Neerland én in België.

De Munthof in Antwerpen
Het is een stormachtige lente in Antwerpen, maar vandaag doet de zon z’n best. “Dit plekje is maar één straat van mijn huis”, vertelt de 32-jarige Rebecca, die hier vaak komt met haar zoontje Noah van acht maanden oud. “Ik ga hier vaak even zitten als ik veel boodschappen heb. Met al die tassen kan ik dan even uitrusten in het zonnetje met Noah, en dan door naar huis. Ik heb thuis ook een dakterras, maar daar wordt het snel te warm. Hier staan de bankjes rondom, dus er staat er altijd wel een in de schaduw, of juist in de zon. Heel fijn!”

De Munthof is eigenlijk maar een simpel veldje, maar toch is het er aangenaam. Er is de hele dag zon, er zijn wipkippen voor de kindjes, biobistro Native heeft er een gezellig terrasje en naast het veldje is een ‘samentuin’. “Toen ik hier kwam wonen lag dat moestuintje nog braak. Ik had toen zelf al het idee om er een gezamenlijke tuin te beginnen, maar ik was veel te zwanger. Nu die moestuin er is heb ik hier echt een gemeenschapsgevoel, veel meer dan elders in de stad. Als buurtbewoner is het hier een beetje van ons allemaal, het is een plekje waar je jezelf kan zijn.”
(Door Loes Liemburg)

Begijnhof Amsterdam
“Ik kom hier om te chillen”, vertelt Umit, de enige bezoeker die geen fotocamera bij zich heeft…

“Buiten dit hofje is het druk, en hier is het rustig, ondanks alle mensen. Ik woon in de buurt, en ik ken deze plek nu zo’n vijf jaar. Eens in de paar maanden kom ik hier, in mijn eentje. Vandaag is mijn vrije dag. De mensen die hier komen zijn bijna allemaal toeristen, ze gaan erin en eruit. Ze nemen een foto en gaan weer weg. Ze stoppen niet.”

“Schrijf je over stadstuinen?” Vraagt Susan. Zij is de koster van de English Reform Church op het hofje en verwelkomt de toeristen. “Oh, nou het gras wordt hier gewoon door de gemeente gemaaid hoor. Maar volgens mij is het wel aangelegd door een Franse architect. Ik help hier een paar dagen in de week een paar uurtjes. Dan begroet ik de bezoekers of ik geef ze informatie. Ik houd ervan om een praatje met ze te maken. Wanneer ik hierheen fiets, dan kan ik aan de rij bij het Anne Frank-huis zien hoe druk het hier gaat worden. Vandaag was de rij daar zo lang dat ze om de Westerkerk heen krulde. Het is de tijd rond Pasen, veel mensen zijn vrij en komen hier naartoe. Duitsers, Fransen, Spanjaarden en veel Amerikanen. Op Koningsdag zijn we gelukkig gesloten. Dan ben ik zelf ook de stad uit hoor!

Die toenemende drukte ontgaat ook Umit niet: “Vroeger, als je hier kwam, dan hoorde je niets. Het was stil. Nu hoor je de mensen. Er verdwijnen volgens mij de laatste jaren steeds meer bossen uit de stad, ook bij mij in de buurt. Dat vind ik best wel zonde. Die bomen zijn hard nodig. Voor de rust.”
(Door René van der Stok)

Von Gimborm Arboretum in Doorn
“Ik vind het een magische plek”, zegt yogadocente Jasmijn Koelink, terwijl ze naar haar favoriete deel van het park loopt. “Het is supergroot en je komt haast nooit iemand tegen. Het voelt als een goed bewaard geheim.” Het Von Gimborn Arborarboretum noemt zichzelf de groene schatkamer van Nederland, en als je er ronddwaalt kan je je daar best iets bij voorstellen. De duizenden boom- en struiksoorten zijn afkomstig uit de hele wereld. Ze zijn in de loop van vele jaren verzameld voor wetenschappelijk onderzoek of geruild met andere arboreta of botanische tuinen. Sommige planten zijn erg zeldzaam. Het is een rustgevende en unieke plek in het midden van het land.

Jasmijn is een donateur van het ruim negentig jaar oude arboretum en komt er dus regelmatig. Al is het maar voor een half uurtje. “Het park is in elk seizoen anders, omdat de diversiteit aan bomen en planten zo groot is.” Haar lievelingsplek is de grashelling, die afloopt naar een meer waar ze onlangs nog een ijsvogel spotte. “Ik plof dan neer en ga op mijn rug in dat gras liggen. Het geeft me een gevoel geaard te zijn en tegelijkertijd verbindt het me met de weidsheid van de lucht. Na een half uurtje in het arboretum ben ik weer helemaal opgeladen.”
(Door: Geertje Couwenbergh)

De ‘Achtertuin’ in het Spijkerkwartier in Arnhem
Als kind al was Theatermaker Jimmy Deegens geïntrigeerd door één van de decors in Sesamstraat, dat een stadsparkje moet voorstellen. Hij wilde er wel in wonen, zo leuk vond hij het. De Achtertuin, één van de negen openbare tuinen in de Arnhemse wijk het Spijkerkwartier doet hem denken aan dat decor. Maar dat is niet de enige reden dat hij er graag komt:

“Het Spijkerkwartier is een wijk met een verleden; krakers en prostituees leefden in een ‘ongezonde harmonie’ samen. Na een rijtje arbeiderswoningen op de Schoolstraat vind je een steegje, met aan de rechterkant een sjiek herenpand met muurversieringen, en aan de linkerkant een vijftal met elk een eigen ‘on-Arnhemse’ pastelkleur. Aan het einde van dit steegje is er dat bescheiden parkje.

Die ene lantaarnpaal in het midden moet het parkje in z’n eentje verlichten. Een smal paadje leidt je langs flinke buxushaagjes, een gek vijvertje, in golven geknipte hegjes, bamboe en een stukje met alleen maar bodembedekkers, waar soms een tulp of kievietsbloem bovenuit steekt. Een stukje sereen paradijs wat veel weg heeft van een filmset. Het fijnste hier is om jezelf klein te fantaseren en je te verstoppen tussen de wilde begroeiing. Zie me dan maar eens te vinden.”
(Door: Kitty Arends)

Bezoek mijn tuin
Wist je dat je het hele jaar door terecht kunt in particuliere tuinen? Met de website bezoekmijntuin.nl kun je in een paar klikken zien welke tuinen op een bepaalde dag geopend zijn.