Boeddhistisch koken met ‘Geheimen uit een boeddhistische keuken’

Ben jij boeddhist of anders wel geïnspireerd door het boeddhisme? En ben je nieuwsgierig naar hoe deze eeuwenoude traditie zich vertaalt naar de keuken? Dan is dit nieuwe kookboek, uitgegeven door Maitreya, een van de oudste boeddhistische instituten in Nederland, de moeite van het proberen waard.

Boeddhistisch koken is met dit boek voor iedereen haalbaar en leuk, voor zowel beginnende koks, als de gevorderde chefs.

Maar wat maakt de recepten uit dit boek boeddhistisch? En waarom past deze manier van koken in een boeddhistische levensstijl?

Die levensstijl kenmerkt zich onder meer door geweldloosheid en wederzijdse afhankelijkheid. Als het om eten gaat, sta je dus stil bij de ecologische impact die je voeding heeft. Je bent je ervan bewust dat alles wat je eet bestaat dankzij de onderlinge verbondenheid tussen alle levende wezens. Het eten wat op je bord ligt, komt daar niet zomaar terecht. Daar hebben de natuur, dieren en mensen een rol in gehad. Dit kookboek benadrukt deze levensfilosofie. De aandacht voor je voeding en opmerkzaamheid worden toegelicht door de chef-kok Peter van Overbeek, verantwoordelijk voor de maaltijden in dit boek.

Maaltijden kunnen ingrediënten bevatten die je alert maken (denk aan suiker en cafeïne) of juist kalmeren (zoals kamille). Vooral bij langere meditaties is het belangrijk dat je op je voeding let en de opmerkzaamheid niet verstoort door voedingsmiddelen met negatieve impact. In dit kookboek lees je erover onder de noemer van wit en zwart voedsel. Zoiets vind je niet in andere kookboeken.

Je zou het ook kunnen omschrijven als mindful eten, iets dat ik herken vanuit mijn ervaringen in Plum Village.

In dit boeddhistische klooster in Frankrijk draait alles om bewust eten en respect voor mensen en dieren. Tijdens mijn bezoek aan dit klooster raakte ik gefascineerd door de ontspannen manier waarop de nonnen en monniken kookten. Maar ook door de eenvoud van de recepten. Met plezier en aandacht werden de verschillende boeddhistische recepten voorbereid, gekookt, opgediend en gegeten. Het gaf mij ontspanning, voldoening en het smaakte bovendien heerlijk. Vanuit mijn verwondering over deze keukenbrigade beschreef ik onlangs veertien recepten, door mijzelf bereid en gefotografeerd. Hierdoor heb ik zelf ervaren wat het inhoudt om mindful te koken; ik en mijn gezin beleefden er veel plezier aan.

Ook de eenvoud van de recepten is wat dit kookboek onderscheidt van andere boeken.

Samen met de pretentieloosheid van de recepten. Ik heb veel kookboeken gelezen over makkelijke maaltijden of koken met slechts enkele ingrediënten, maar altijd was er de ambitie om iets aparts of indrukwekkends op tafel te zetten. Bij de gerechten van Peter van Overbeek krijg ik dat gevoel niet. Het gaat om gezonde, vegetarische gerechten die je goed kunt combineren. Geen grote hoeveelheden, maar eenvoudige recepten die je in een soort buffetvorm kunt combineren.

De boeddhistische recepten zijn daarnaast ook niet te moeilijk

Als je de juiste ingrediënten in huis hebt, zijn de recepten van de chef-kok makkelijk te bereiden. Het vraagt hier en daar wat oefening, maar ook de kooktechnieken zijn prima te doen. Zorg er wel voor dat je – zoals Peter aangeeft – de keukenkast en koelkast vult met alle basis smaakmakers. Breng een bezoek aan de plaatselijke toko en je kunt vooruit.

Omdat het instituut vegetarische maaltijden aanbiedt, bestaat je boodschappenlijstje vooral uit groenten, rijst en kruiden. Geen dure stukken vlees of vis. Dat scheelt veel geld. Als je daarnaast kookt volgens de seizoenen ben je nog goedkoper uit. Pompoensoep in de herfst en gestoofde peren in de winter om maar iets te noemen. Dat maakt de recepten goed betaalbaar voor een modaal verdienend huishouden.

Bovendien zijn de recepten geschikt voor een variabel aantal personen. Chef-kok Peter Overbeek bereidt maaltijden voor grote groepen. De recepten zijn daarom ideaal voor een groot feest waarbij je een gezond buffet wil serveren. Anderzijds kun je er ook van genieten met een eenpersoonshuishouden of klein gezin. Dat is mogelijk vanwege de buffetvorm waarin de gerechten vaak geserveerd worden: eenvoudige recepten die onderling makkelijk combineren of waarvan je er maar eentje kiest als je alleen eet.

Boeddhistisch koken betekent gelukkig ook: lekkere toetjes

Naast de eenvoud maken ook de zoete gerechten dit boek uniek. Want het aanbod gezonde, fijne toetjes laat nog te wensen over in de wereld van kookboeken. En dus geniet ik van alle desserts die ontstaan zijn vanuit een filosofie die dieper gaat dan alleen een zoete hap met suiker, room en vet. Daarnaast beveel ik de recepten met bloemkool aan. Ik heb namelijk een hekel aan bloemkool (en mijn zoontje inmiddels ook), maar weet tegelijkertijd hoe gezond het is. Daarom zoek ik regelmatig naar nieuwe bloemkoolrecepten. De varianten van chef-kok Peter geven de Hollandse groente een tweede kans in mijn keuken.

Door mijn fascinatie voor klooster-eten heb ik ontdekt hoe fijn ik me voel bij mindful koken en eten.

Ik hoop oprecht dat onze samenleving meer aandacht gaat krijgen voor de manier waarop we eten in plaats van de nadruk op wat we eten. En dat gaat nog veel verder: het gaat erom hoe we leven en niet alleen om wat we doen. Op die manier hoop ik met z’n allen wat milder voor elkaar te zijn en met een lege mind naar elkaar te luisteren. Dan wordt het vanzelf ontspannen en ouderwets gezellig aan tafel.

Kun jij niet wachten om te beginnen? Bestel Geheimen uit de boeddhistische keuken via het Maitreya instituut