De Dalai Lama en het tong-incident

Op 10 april bood de 14e Dalai Lama, Tenzin Gyatso, zijn excuses aan, nadat er een video op sociale media circuleerde waarin hij een jongen op de lippen kust en: “Suck my tongue” tegen hem zegt. De interactie vond eind februari plaats in de tempel van de Dalai Lama in Dharamsala, India. Op die bijeenkomst waren ongeveer 100 jonge studenten aanwezig.

Mag ik je omhelzen?

Tijdens een vraag- en antwoordsessie vraagt de jongen of hij de Dalai Lama mag omhelzen. Twee tolken moeten de boodschap uitleggen, dan roept de 87-jarige spiritueel leider de jongen bij zich en wijst naar zijn wang. Hij zegt: “Eerst hier”, waarna het kind zijn wang kust en hem omhelst. De Dalai Lama wijst dan naar zijn lippen en zegt: “Ik denk hier ook” en trekt de jongen aan zijn kin en kust hem op de mond. Vervolgens zegt hij tegen de jongen: “En zuig op mijn tong”, terwijl hij zijn tong uitsteekt, voorhoofd tegen voorhoofd met de jongen. De Dalai Lama lacht dan en trekt de jongen naar zich toe voor nog een knuffel.

Wereldwijd veroordeelden mensen de acties van de spiritueel leider en noemden het ‘ongepast’ en ‘pedofiel’. De ingekorte versie van het filmpje dat viraal ging, roept bij veel kijkers ongemakkelijke gevoelens op, onder meer vanwege het duidelijke machtsverschil tussen de twee.

Culturele spraakverwarring

Volgens anderen zijn de acties van de Dalai Lama echter verkeerd geïnterpreteerd. De ontmoeting is vergelijkbaar met de speelse ontmoeting tussen een grootouder en een kleinkind, zeggen verschillende Tibetanen die het opnemen voor de Dalai Lama, zoals bijvoorbeeld Lobsang Sangay, de president van de Tibetaanse regering in ballingschap. Je tong uitsteken is een traditionele begroeting in Tibet en een teken van respect. Ook het tegen elkaar leggen van de voorhoofden is een intieme, maar respectvolle manier van begroeten.

In dagblad Trouw legt tolk Tibetaanse taal en universitair docent aan de Universiteit Leiden Berthe Jansen uit dat er is sprake van een misverstand: “Het filmpje is op zo’n manier ingekort en geknipt dat het er heel fout uit ziet. Als je de langere versie bekijkt, zie je dat het jongetje helemaal niet aan de tong van de dalai lama zuigt. Je ziet dan een hele warme ontmoeting tussen de dalai lama en de jongen.” Een uitspraak als ‘suck my tongue’ betekent in de Tibetaanse cultuur volgens Jansen net zoiets als: “Ik heb je alles al gegeven, wil je soms ook nog mijn tong opeten?” De jongen en zijn moeder zijn na afloop geïnterviewd. Daarin zegt de jongen dat hij de ontmoeting fantastisch vond en dat hij zich blij en gezegend voelt.

Dalai Lama fans vermoeden een bewuste poging om hun spiritueel leider in een kwaad daglicht te stellen. Waarom immers komt het incident nu pas naar buiten, terwijl het al in februari plaatsvond, vragen zij zich af. De theorie dat het filmpje door pro-Chinese groepen is verspreid vindt Jansen aannemelijk: “De Chinese overheid heeft graag controle over de Tibetaanse gemeenschap en dus belang bij het zwartmaken van de dalai lama.”

Excuses

Als reactie op de ophef verontschuldigde de Dalai Lama zich bij de jongen en zijn familie, “Evenals bij zijn vele vrienden over de hele wereld, voor de pijn die zijn woorden mogelijk hebben veroorzaakt.” In de verklaring wordt de kus of uitgestrekte tong niet benoemd, alleen dat de jongen de Dalai Lama om een knuffel vroeg. Het vervolgt: “Zijne Heiligheid plaagt vaak mensen die hij ontmoet op een onschuldige en speelse manier, zelfs in het openbaar en voor camera’s. Hij betreurt het voorval.”