Arie Mulder: “Ondanks teleurstellingen geloof ik in het goede van de mens”

1. Ervaar je wel eens dat iets je overstijgt?

“Ik voel me verbonden met anderen, een besef dat er meer is dan ikzelf. Tien jaar geleden verhuisde ik naar een Drents dorp met 128 inwoners. We deden veel samen, zoals een jaarlijkse sport- en spelweek organiseren. Iedereen deed mee, van bankdirecteur tot stukadoor. Ik was actief in het dorpshuis. Dat was onverwacht leuk voor iemand die best op zichzelf is. Het besef van verbondenheid is nog sterker als ik in een groep mediteer en we daarna onze ervaringen delen.

Tot mijn veertigste was ik erg gericht op mijn carrière, hard werken vond ik belangrijk. Toen ik gezondheidsproblemen kreeg, sloeg de twijfel over mijn leefstijl toe. Ik ging in therapie, deed cursussen en opleidingen en las boeken van onder meer Thich Nhat Hanh. Toen realiseerde ik me dat alles op aarde met elkaar verbonden is.”

Score: 1

2. Waar geloof je in?

“Ondanks teleurstellingen, geloof ik in het goede van de mens en in de goede loop van het leven. Je kunt het goede niet afdwingen, maar soms komt er een mooi gebaar uit onverwachte hoek. Zoals een leidinggevende die met je meedenkt over een lastige privésituatie, zonder het belang van de organisatie voorop te stellen.

Door tegenslag ben ik mijn geloof kwijt geweest. Ik vertrouwde er niet meer op dat dingen goed kwamen en verbleef vooral in mijn eigen wereldje. Nu weet ik hoe belangrijk het is met anderen verbonden te blijven. Zo heb ik vrienden die inmiddels een ander leven leiden dan ik en bijvoorbeeld nog iedere week naar de kroeg gaan. Daar moet ik niet meer aan denken. We maken er grappen over. Vroeger zou ik sneller afgehaakt zijn, omdat de vriendschap niet meer paste. Maar ze zijn me dierbaar en ik voel me betrokken bij hun geluk en ongeluk.”

Score: 1

3. Wat doe je met je geloof?

“Ik probeer die verbinding met anderen te blijven ervaren door een open houding. Mensen met een ander leven brengen me ook op andere ideeën. Ik herinner me de komst van Vietnamese bootvluchtelingen in Ommen, waar ik vroeger woonde. Zij zaten op zondag niét in de kerk, maar waren aan het klussen of aan het koken. Dat verruimt je blik als kind. En als vrienden met een kwestie komen, vraag ik me af waarom ze bepaalde keuzes maakten. Ik probeer niet meteen mijn eigen verhaal ernaast te leggen en een oplossing in te koppen.

Dat geldt ook voor mijn werk in een buitensportwinkel. Klanten kunnen kort door de bocht zijn, of onredelijk doen als ze niet tevreden zijn. Dat zegt iets over hen. Maar wij moeten ons als medewerkers ook afvragen wat we hebben gedaan en hoe dat is overgekomen? Het vergt aandachtig luisteren, ook als je het totaal met elkaar oneens bent. Het gaat me hierbij niet om het belang van de winkel. Die ander heeft er ook recht op om serieus genomen te worden. Anders blijf je in een conflict hangen waar niemand beter van wordt.”

Score: 1

4. Deel je dat ook met anderen?

“Kerkdiensten vond ik vroeger saai en afstandelijk. De aandacht en zorgvuldigheid in meditatiegroepen daarentegen raken me. Maar ik heb nog altijd geen sangha in Drenthe gezocht. Ik bind me niet zo snel aan een georganiseerde groep. Ik lees en schrijf veel, steeds meer beïnvloed door het boeddhisme. Dan vraag ik me af of dingen nog kloppen, over mezelf, mijn dochter of vrienden. Hoe zuiver zijn m’n intenties, wat zijn mijn belangen? Dat bespreek ik met familie of vrienden, ik onderzoek de kwesties en publiceer er soms over op mijn website.

Vorig jaar heb ik die onderzoeken samen met gedichten gebundeld en uitgebracht onder de titel ‘ZO’. Sommige mensen vragen me waarom ik zo openhartig ben over bijvoorbeeld depressieve periodes. Ik heb er meer van proberen te maken dan een dagboek. Niet dat ik de illusie heb hele volksstammen te redden, maar als één persoon door het te lezen inziet dat uit hulp vragen en doorzetten mooie dingen kunnen voortkomen, dan heb ik mijn doel bereikt.”

Score: 0,5

5. Welke waarden komen er voort uit je ervaringen?

“Ik woonde op een Drentse boerderij, waar ik iedere dag met mijn dochter wandelde, die net kon lopen. Terwijl zij op dezelfde route van alles zag en steeds weer nieuwe dingen ontdekte, was ik al bezig met het eindpunt bij de rivier. Daar keerden we om en dan hadden we bij thuiskomst een half uur gelopen. Dan konden we door met de volgende activiteit. Mijn dochter was niet bezig met een planning of doel. Zij liep en keek. Uiteindelijk herkende ik deze vertraging uit het boeddhisme en dacht: ik wil ook die vlinder zien. Deze houding heb ik tegenwoordig net zo makkelijk als het druk is in de winkel. Voorheen neigde ik dan om te versnellen, waarbij ik zaken over het hoofd zag. Nu heb ik meer aandacht voor de klant, die dan tevreden naar huis gaat. De wachtenden geef ik koffie. Het is gezelliger en ik ben ’s avonds niet kapot.”

Score: 0,5

6. Noem je jezelf boeddhist?

“Waar moet ik dan aan voldoen? Nee, ik vind mezelf niet strikt genoeg. Mediteren schiet er nog wel eens bij in en reflecteren doe ik onregelmatig. Maar van alle filosofieën waarmee ik kennis maakte, staat het boeddhisme het dichtst bij me. Thich Nhat Hanh raakt me, omdat hij heel concreet was. Eenvoudig taalgebruik en makkelijk toepasbaar. Zoals het boekje Adem in, adem uit, meditaties voor een druk bestaan. Het laat zien dat je ook meditatief kunt afwassen en boodschappen doen. Met meer aandacht maak ik andere keuzes, dan loop ik maar niet helemaal naar de rivier met mijn dochter.”

Score: 0,5

Je scoort 4,5 uit 6 punten op de reli-meter, welke score zou je jezelf geven?

“Ik gaf mezelf eerst een 3, nu toch een 4. Het goede in mensen zien, is mijn basishouding geworden. Ondanks dat ik anderen nooit helemaal zal kennen of begrijpen, blijf ik nieuwsgierig. Ik sta open voor andere ideeën en onderzoek wat ons verbindt. Ik scoor geen 6, daarvoor ben ik niet gedisciplineerd genoeg. Maar het boeddhisme heeft me gegrepen en definitief een plaats veroverd in mijn leven.”

---

De reli-meter

Boeddhisme is een religie, maar beschouwen hedendaagse boeddhisten zichzelf ook als religieus? Volgens religiewetenschapper Koert van der Velde gaat religie over: “De beleving aangesproken te worden door iets wat achter de grens van je begrip ligt of lijkt te liggen. Wie probeert te antwoorden is religieus. Zijn er meer mensen bij betrokken, dan ontstaat een religie.”

In deze serie leggen we hedendaagse beoefenaars van het boeddhisme langs de religieuze meetlat. We vragen hen naar ervaringen van transcendentie, de geloofsovertuiging en de waarden die hiermee samenhangen, hoe zich dit uit in de praktijk, of ze deel uitmaken van een religieuze gemeenschap (sangha), en natuurlijk of ze zichzelf ‘boeddhist’ noemen. Op elk van de zes vragen kan de geïnterviewde 0-1 punt scoren. Het totaal vormt zijn of haar score op de reli-meter.

---

Eind 2023 bracht Arie Mulder zijn boek ‘ZO’ uit. ZO gaat over het donker, licht, familie, liefde, twijfel, verdriet, vriendschap en weten. Gestaag wordt het lichter en de wereld groter. Lees meer op zijn website Op pad.

 

Op de omslagafbeelding: het Nije Hemelriek, een natuurgebied in Drenthe waar Arie graag wandelt. Foto: Arie Mulder.